Tại sao dân tộc VN khiếp nhược và thế hệ thanh niên chỉ biết cúi đầu cầu an?
01.10.2014 13:54
Nhà vận động dân chủ Joshua Wong (Hoàng Chi Phong - giữa) năm nay 17 tuổi
Mấy ngày này ngoài công việc, có bao nhiêu thời gian rảnh thì tôi lại vào mạng và chăm chú hướng về Hong Kong, nơi có các bạn trẻ đang tranh đấu đòi dân chủ cho quê hương mình.
'Nếu Joshua Wong ở Việt Nam...'
Bích Ngà Bài từ trang Facebook cá nhân
Qua các bài báo, thông tin, hình ảnh và qua xem trực tiếp trên link YouTube có thể thấy các bạn trẻ Hong Kong rất có ý thức tổ chức và hành động rất nhịp nhàng. Mỗi một bạn trẻ là một thủ lĩnh tiềm năng và sẳn sàng đứng lên thay thế nên chiêu "bắt nhốt, cô lập những người đứng đầu" của chính quyền đã không thể dập tắt được các cuộc biểu tình diễn ra.
Các bạn trẻ không đập phá, đốt xe cảnh sát, không chửi bới nhục mạ khiêu khích cảnh sát, không đập phá hôi của. Các bạn thu gom rác, giữ sạch sẽ nơi công cộng. Các bạn nhanh nhạy cập nhật thông tin lên internet và dùng nước mắt cùng lòng kiên định của mình để đối phó với dùi cui và hơi cay.
Và các bạn đã cho chính quyền, người dân và cả thế giới thấy việc các bạn đang làm là đúng đắn. Các bạn kêu gọi sự ủng hộ của mọi giới, mọi nước từ chính hành động của mình.
Người dân Hong Kong ủng hộ các bạn, cha mẹ các bạn ủng hộ các bạn và tất cả đã làm nên một sức mạnh to lớn. Vì sao các bạn làm được những điều ấy?
Vì các bạn có một môi trường phát triển tốt, các bạn được nuôi dạy để trở thành những công dân xã hội đầy trách nhiệm và nhân bản.
Ngậm ngùi cho Việt Nam
Ngưỡng mộ cùng khâm phục các bạn trẻ Hong Kong, nhìn lại đất nước mình, thế hệ trẻ ở đất nước mình mà không khỏi ngậm ngùi. Đất nước này không hề thiếu những thanh niên nhiệt huyết như Joshua Wong. Đã có những bạn trẻ phải vào tù vì hành động yêu nước, đòi dân chủ cho quê hương.
Những cuộc biểu tình, xuống đường của các nhóm xã hội dân sự khởi xướng thường không thu hút được nhiều người tham gia.
Những người tham gia biểu tình dễ dàng bị đàn áp, bắt bớ, đánh đập và các cuộc biểu tình nhanh chóng bị phá vỡ. Lần hồi chìm ngấm.
Khi có các cuộc biểu tình lớn nổ ra thì lại xảy ra tình trạng đập phá, hôi của, đốt phá quá tàn tệ. Người dân không tham gia hưởng ứng và không ủng hộ biểu tình dưới mọi hình thức.
Biểu tình lớn ở Việt Nam nổ ra với cảnh đập phá, hôi của
Và cũng chính người dân xuống đường biểu tình dưới hình thức xin-cho khi và chỉ khi quyền lợi chén cơm manh áo sát sườn bị đụng đến. Các nhà hoạt động xã hội dân sự cô đơn, chia rẻ và không tập hợp được lực lượng. Bên cạnh đó họ còn phải chịu đựng áp lực từ gia đình, người thân, bạn bè và có nguy cơ tù đày bất cứ lúc nào.
Tôi tự hỏi, nếu Joshua Wong ở Việt nam, bạn làm được gì? Có thể bạn sẽ bị bắt, bị nhốt ngay khi bạn vừa có ý đồ thành lập nhóm. Hoặc giả ba mẹ bạn sẽ chửi mắng bạn và quyết liệt ngăn cản bạn bằng mọi biện pháp và họ biện minh đó là vì họ "yêu" bạn. Họ không cho bạn sống với ước mơ của mình, họ không để bạn tự do làm điều bạn muốn và khi bạn tham gia hoạt động xã hội..họ sẽ chửi bạn là thằng con ngu dại.
Bạn bè của bạn sẽ xa lánh bạn, bạn không thể tập hợp được những bạn bè cùng chí hướng để lập kế hoạch cho bất cứ việc gì ngoại trừ chơi. Nhà trường sẽ tạo áp lực buộc bạn phải đi theo lề và nếu bạn bất tuân họ sẽ ném bạn ra khỏi cổng trường ra ngoài xã hội-cái xã hội nơi chỉ biết có tiền và thân thế. Bạn sẽ thất nghiệp, vật vờ và ý chí bị bẻ gẫy.
Gia đình bạn sẽ gào lên và cho rằng thật nhục nhã khi có một thằng con như bạn! Bạn sẽ cô đơn vô cùng vô tận trong một xã hội mà ở đó người ta chỉ biết nghĩ và sống cho mình, không có mấy người làm tròn trách nhiệm một công dân xã hội.
Những ngày này, tôi thấy rất nhiều sự so sánh giới trẻ Hong Kong và giới trẻ Việt Nam.
Càng ngưỡng mộ giới trẻ Hong Kong bao nhiêu thì người ta lại càng ngậm ngùi và không ít trách mắng giới trẻ Việt Nam bấy nhiêu.
Tuy nhiên, khi ngồi nhìn lại mọi sự, tôi thấy thông cảm hơn là trách giới trẻ Việt Nam. Người tôi muốn trách là các bậc làm cha làm mẹ ở Việt Nam.
Các vị đã làm hỏng chính đất nước này khi đi theo một con đường mà chính các vị cũng tù mù không biết nó dắt dân tộc về đâu. Cứ coi như là lúc đó các vị không biết và tin tưởng vào lý tưởng của các vị đi nhưng trải qua mấy chục năm càng ngày càng thụt lùi, càng ngày càng xuống cấp về mọi mặt mà các vị vẫn im lặng và mặc nhiên chấp nhận thì trách nhiệm của các vị với xã hội nằm ở đâu?
Bên cạnh đó các vị lại góp sức cùng với hệ thống giáo dục nhồi sọ, tuyên truyền hoang đường bằng thói gia trưởng, áp đặt theo hủ tục hoặc bảo bọc quá đáng làm hỏng hết thế hệ trẻ này đến thế hệ trẻ khác.
Cha mẹ câm lặng và sợ hãi
Gia đình là tế bào của xã hội. Những bậc làm cha mẹ là tấm gương cho con cái nhưng các vị luôn sợ hãi và câm lặng, bàng quan trước bất công sai trái thì những đứa trẻ trong gia đình lớn lên cũng sẽ như thế.
Chính quyền độc tài tuyên truyền nhồi sọ và triệt tiêu tư duy, cho ra những sản phẩm cúi đầu tuân phục và các bậc cha mẹ luôn nhiệt tình hưởng ứng đầu độc, giết hại tâm hồn con trẻ từ khi nó mới sinh ra.
Mùa thi: phụ huynh học sinh Việt Nam phá cổng tràn vào trường
Tôi nói như thế có quá nặng nề không? Xin thưa không. Hãy nhìn lại chính mình từ những điều nhỏ nhất. Đã có bao giờ các vị ngăn cản con mình tự do leo trèo, tự do chơi bẩn, tự do cắt dán, vẽ viết thay vì hướng dẫn chúng chơi đúng cách?
Đã có bao giờ các vị cấm đoán hoặc tước bỏ quyền được thử nghiệm các trò chơi cảm giác mạnh của bọn trẻ mà các vị cho là nguy hiểm thay vì dạy cho chúng cách an toàn. Thấy hồ nước các vị cấm trẻ lại gần thay vì dạy chúng biết bơi.
Thấy bạn của chúng "hư hỏng" (theo nhận định của các vị) thì các vị cấm con mình chơi cùng thay vì các vị dạy con mình nên tìm hiểu và giúp con mình quan tâm giúp đỡ bạn... Ví dụ nhiều vô cùng, kể sao cho xiết. Thế hệ này nối tiếp thế hệ kia với một cái khuôn quái gở ra đời, tồn tại, tiếp nối.
Hi vọng gì? Các vị kêu gào Việt Nam tụt hậu, không sản xuất nổi cái đinh gỉ nhưng cũng chính các vị sẳn sàng đánh đập bầm dập một đứa trẻ nếu nó tháo cái radio của các vị ra "nghiên cứu".
Chờ mong gì? Chính các vị đã giết chết sự sáng tạo, tìm tòi học hỏi của con trẻ và nhồi cho nó những điều không tưởng hoặc thói yêu-thương-có-điều-kiện.
Một xã hội có thay đổi hay không, có phát triển hay không là nhờ vào những con người trong xã hội đó. Giới trẻ Việt Nam ngày nay là sản phẩm tất yếu của cái xã hội nơi mà mọi giá trị văn minh, văn hóa, đạo đức bị bào mòn và mất dần. Chúng không thể phát triển bình thường và trở thành công dân xã hội trong một môi trường bị đầu độc từ nhà cho đến trường và xã hội như thế.
Chúng ta muốn thay đổi, chúng ta muốn được hưởng phồn vinh, tự do dân chủ, yên bình nhưng chúng ta không chấp nhận hi sinh, đánh đổi trả giá thì mãi mãi chúng ta chỉ là những con cừu trong một đất nước ngày càng lùi dần về mông muội.
Thay đổi thể chế, thay đổi giáo dục để xây dựng lại mọi thứ, đào tạo lại con người? Vâng, điều đó lại cũng cần đến sự chấp nhận hi sinh, thay da đổi thịt-một quá trình đau đớn-mà không phải ai cũng sẳn sàng.
Khi nào có được đám đông ý thức được trách nhiệm của chính mình đối với xã hội thì lúc đó chúng ta mới có thể làm nên cuộc đổi thay. Hãy vứt bỏ những tự hào ảo tưởng và nhìn lại chính mình.
Hãy bắt đầu từ những hành động nhỏ nhất, thay đổi tư duy chính mình và người khác từ gia đình ra xã hội.
Cùng nhau trao đổi vấn đề và tìm giải pháp là bạn đang thực hiện trách nhiệm công dân của mình.
Tri thức không tự dưng mà có, dân chủ, tự do, văn minh và phát triển không từ trên trời rơi xuống nếu chúng ta không đứng lên giành lấy và thực hiện quyền cũng như trách nhiệm của mình.
Bài đã đăng trên trang Facebook cá nhân, thể hiện quan điểm riêng của tác giả Bích Ngà, hiện sống tại Hà Nội.
Những điều độc đáo chỉ có ở biểu tình Hong Kong
Thứ Tư, ngày 01/10/2014 18:59 PM (GMT+7)
Hàng ngàn người tham gia biểu tình ở Hong Kong đã thể hiện được nét văn hóa chưa từng thấy trên thế giới.
Trong những ngày gần đây, hàng chục ngàn người Hong Kong, trong đó chủ yếu là thanh niên, học sinh, sinh viên đã đổ xuống đường phố, phong tỏa khu trung tâm để phản đối kế hoạch can thiệp vào cuộc bầu cử lãnh đạo Hong Kong của Bắc Kinh.
Hàng chục ngàn người Hong Kong tham gia biểu tình đòi dân chủ
Dù vấp phải phản ứng quyết liệt từ chính quyền và cảnh sát chống bạo động, dù phải đối phó với hơi cay và dùi cui, nhưng những người trẻ Hong Kong tham gia vào cuộc biểu tình này vẫn có những nét văn hóa đặc thù không lẫn vào đâu được.
Đi biểu tình vẫn làm bài tập về nhà
Đây là cuộc biểu tình lớn nhất Hong Kong kể từ khi thành phố này được trao trả lại cho Trung Quốc vào năm 1997 với sự tham gia của hàng chục ngàn người đủ mọi tầng lớp, trong đó chủ yếu là học sinh, sinh viên.
Học sinh Hong Kong tranh thủ làm bài tập về nhà trong lúc đi biểu tình
Giữa dòng người đang tụ tập đông nghịt trên các tuyến phố trung tâm, những học sinh này vẫn tranh thủ ngồi xuống vỉa hè để làm bài tập về nhà, và hình ảnh độc đáo này đã được phóng viên Richard Frost của tờ Bloomberg ghi lại.
Xin lỗi vì đã dựng lên chướng ngại vật
Lối vào ga tàu điện ngầm Causeway Bay đã bị phỏng tỏa bằng các loại chướng ngại vật và những biểu ngữ đòi dân chủ. Nổi bật chính giữa là một tấm bảng nhỏ do người biểu tình tự tay viết: “Xin lỗi vì sự bất tiện này”.
Tấm biển xin lỗi vì đã cản trở lối đi
Phòng thủ bằng ô
Chiếc ô tầm thường che mưa che nắng đã trở thành một biểu tượng trong cuộc biểu tình ở Hong Kong khi nó trở thành tấm khiên chắn bảo vệ người biểu tình trước hơi cay của cảnh sát. Hình ảnh người biểu tình giương chiếc ô trước làn khói hơi cay mù mịt đã được lan truyền rất nhanh trên mạng hôm 29/9.
Một người biểu tình giơ cao chiếc ô giữa làn khói hơi cay mù mịt
Đến ngày 30/9, khi trời đổ mưa lớn, chiếc ô lại trở thành công cụ hữu hiệu để người biểu tình có thể tiếp tục bám trụ trên đường phố. Những chiếc ô như vậy cũng đã được người biểu tình sử dụng để đẩy lùi các đợt tấn công của cảnh sát vào tối Chủ nhật tuần trước.
Luôn quan tâm đến sức khỏe của người khác
Phóng viên Tom Grundy thường trú ở Hong Kong chụp được bức ảnh một người biểu tình phân phát những lọ xịt khử mùi miễn phí. Những lọ xịt này rất hữu ích khi người biểu tình phải gồng mình dưới nhiệt độ cao và môi trường đông đúc, khiến áo họ luôn đẫm mồ hôi.
Cô gái phân phát nước xịt khử mùi miễn phí cho người biểu tình
Phóng viên Martin Yip của BBC khi hòa mình vào dòng người biểu tình cũng chứng kiến cảnh một đội quân tình nguyện viên xịt nước vào đồng đội để giúp họ hạ nhiệt và thoải mái.
Không dẫm lên cỏ
Một bức ảnh đăng trên trang Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP) chụp cảnh biển người biểu tình rẽ sang hai bên để không xéo lên bãi cỏ xanh mướt trước đài tưởng niệm chiến tranh Hong Kong, nơi có tấm biển nhỏ yêu cầu mọi người không giẫm lên cỏ.
Bãi cỏ trước đài tưởng niệm chiến tranh không hề bị xâm phạm
Người biểu tình hoàn toàn tự giác tuân thủ tấm biển nhỏ này, tạo ra một nét văn minh rất độc đáo trong cuộc tuần hành chống đối chính quyền.
Tờ SCMP nhận xét: “Dù rất đông người biểu tình tụ tập tại đài tưởng niệm chiến tranh, không một người nào giẫm hoặc ngồi lên bãi cỏ. Họ cũng dựng một tấm biển mới bên cạnh tấm biển cũ yêu cầu mọi người tránh xa bãi cỏ đó”.
Người biểu tình sạch sẽ nhất thế giới
Phóng viên Saira Asher của BBC đã chứng kiến những người biểu tình miệt mài dọn dẹp rác thải sau mỗi cuộc tuần hành. Họ dành gần như cả buổi sáng để dọn sạch rác rưởi sót lại từ cuộc tuần hành lớn tối qua. Sinh viên tự giác thu tập đầu mẩu thuốc lá và chai nhựa, trong khi một số bạn đi phân phát bánh mì cho bữa sáng. Đó là lý do tại sao họ được gọi là “người biểu tình lịch sự nhất” trên một số mạng xã hội.
Người biểu tình luôn dọn dẹp sạch sẽ và phân loại rác thải sau mỗi cuộc tuần hành
Người biểu tình cũng thành lập các tổ nhóm xử lý rác thải ngay trên đường phố, và rất nhiều người nhận xét rằng đây là cuộc biểu tình sạch sẽ nhất, có tổ chức nhất thế giới từ trước tới nay.
Tờ SCMP cũng thuật lại câu chuyện mà phóng viên của họ chứng kiến tại Causeway Bay, nơi một người đàn ông ném trứng thối vào người biểu tình và la hét đòi họ “quay trở lại trường và ngừng phong tỏa đường phố”. Đáp lại, người biểu tình không hề tỏ ra giận dữ mà vẫn bình tĩnh dọn dẹp mớ hỗn độn do ông ta gây ra.
Hầu hết những người chứng kiến đều nhất trí rằng dù đã trải qua đêm Chủ nhật bạo lực, tâm trạng chung của người biểu tình trên đường phố vẫn rất hòa bình và khoan dung. Dù một số người dân địa phương nổi giận và đòi người biểu tình rút đi, nhưng vẫn không có một sự cố đáng tiếc nào xảy ra.
Người biểu tình chiếm lĩnh phố chính trong khu tài chính ở Hồng Kông, ngày 30/09/2014Reuters
Đây là một phong trào đấu tranh chưa từng thấy kể từ khi Hồng Kông được trao trả cho Trung Quốc năm 1997. Từ hơn một tuần qua, giới sinh viên, với sự ủng hộ của phong trào đấu tranh đòi dân chủ, phản đối quyết định của Bắc Kinh hạn chế quyền bầu cử của người dân Hồng Kông trong các cuộc bỏ phiếu trong những năm tới
Chế độ bầu cử theo hình thức phổ thông đầu phiếu sẽ được áp dụng, nhưng cử tri Hồng Kông chỉ được quyền lựa chọn trong số 2 hoặc 3 ứng viên do một ủy ban có thẩm quyền giới thiệu. Đó là điều mà người dân Hồng Kông không chấp nhận và họ xuống đuờng phản đối, thách thức chính quyền Trung Hoa lục địa. RFI phỏng vấn ông Jean- Philippe Béja, giám đốc nghiên cứu thuộc Viện nghiên cứu Khoa học Pháp – CNRS, chuyên gia về Trung Quốc và hiện đang làm việc tại Hồng Kông.
RFI: Chào ông Béja, phải chăng chúng ta đang chứng kiến một phong trào bất phục tùng dân sự thực sự tại Hồng Kông ?
- Trong mọi trường hợp, đây là một phong trào rất thành công. Có rất nhiều người xuống đường và ngày càng nhiều hơn, bao gồm tất cả các tầng lớp xã hội. Phong trào này do sinh viên khởi xướng. Bình thường ra, phong trào bất phục tùng dân sự, vốn đã có từ lâu tại Hồng Không, dự định khởi động vào ngày thứ Tư, 01/10. Thế nhưng, người dân đã tham gia đông đảo. Cần phải ghi nhận là hoàn toàn không hề có bạo động, cho dù có rất nhiều người tham gia biểu tình, với nhiều đám đông rất lớn, hàng chục ngàn người. Thế nhưng, không một ai ném bất cứ thứ gì về phía lực lượng cảnh sát.
RFI: Phải chăng đó là hình ảnh mà những người biểu tình muốn đưa ra ?
- Đây không phải là một hình ảnh mà đó là một thực tế. Một phong trào hoàn toàn ôn hòa. Người dân cảm thấy thật là bê bối khi những lời hứa không được thực hiện. Trung Quốc đã hứa sẽ cho tổ chức theo hình thức phổ thông đầu phiếu vào năm 2017 và người dân đã nghĩ rằng đó là cuộc bầu cử thực sự và họ có quyền lựa chọn ứng viên. Thế nhưng, Quốc hội Trung Quốc đã thay đổi ý kiến và lại có được sự chấp thuận của cơ quan lãnh đạo Hồng Kông. Do vậy, người dân rất tức giận chính quyền Hồng Kông và họ đòi lãnh đạo hành pháp Hồng Kông phải từ chức.
RFI: Điều đó có nghĩa là nền dân chủ tại Hồng Kông đang thực sự bị đe dọa ?
- Không hề có dân chủ thực sự tại Hồng Kông. Điều mà Hồng Kông hiện đang có là những người đấu tranh cho dân chủ và các dân biểu ở Hồng Kông có khả năng ngăn cản chính quyền Bắc Kinh hoặc những người thân Trung Quốc đang cầm quyền tại Hồng Kông hạn chế, xem xét lại những quyền tự do cơ bản. Đồng thời, đây cũng là một sự khẳng định bản sắc của Hồng Kông, một bản sắc rất đặc thù. Đương nhiên, đó cũng là bản sắc Trung Quốc, nhưng đồng thời bản sắc này gắn bó với một hệ thống chính trị, với những giá trị cơ bản, các quyền tự do cơ bản của hệ thống này, được bảo đảm bởi đạo luật cơ bản, tức Hiến pháp. Như vậy, 17 năm sau khi Hồng Kông quay trở lại Trung Quốc, thế hệ mới, không hề biết đến thời kỳ Hồng Kông là thuộc địa của Anh, đã khẳng định bản sắc của mình và thể hiện sự gắn bó của mình với một hệ thống dân chủ và đòi Trung Quốc phải giữ lời hứa của mình.
RFI: Ông nói đến thế hệ trẻ. Chủ nhật vừa rồi, phong trào Chiếm lĩnh trung hoàn (Occupy Central) đã ủng hộ cuộc đấu tranh của sinh viên. Trọng lượng của phong trào này như thế nào ?
- Phong trào Chiếm lĩnh trung hoàn đã huy động lực lượng đấu tranh từ hai năm qua, nhưng lần này, có thể nói chính giới sinh viên đã thực sự khởi động một phong trào xã hội lớn. Một khi phong trào quần chúng đã khởi phát, thì tổ chức Chiếm lĩnh trung hòan hoặc các dân biểu ủng hộ dân chủ trong cơ quan lập pháp Hồng Kông rất khó kiểm soát được. Hiện nay, đây là một phong trào hoàn toàn bất bạo động, nhưng lại không có lãnh đạo thực sự. Do vậy, khó có thể biết ai là người phát biểu nhân danh phong trào này. Có thể đó là Liên đoàn sinh viên hoặc giới học sinh trung học, nhưng rõ ràng phong trào này không hề có tổ chức thực sự. Đó là một phong trào tự phát của toàn thể người dân Hồng Kông, những người rất bất bình về việc Bắc Kinh đã từ bỏ lời hứa của mình.
RFI: Vậy những người biểu tình có cơ may đạt được điều mà họ muốn hay không ?
- Rất ít khả năng. Cần phải thừa nhận điều này ; khó xẩy ra trường hợp Quốc hội Trung Quốc thay đổi quyết định mà họ đã đưa ra. Có một yêu sách khác, đó là đòi lãnh đạo hành pháp Hồng Kông từ chức. Điều này cũng khó xẩy ra. Nhưng điều có thể là một số thành viên chính phủ, cho đến lúc này, chưa xuất đầu lộ diện, thì nay sẽ tới thương lượng với đại diện phong trào. Tuy vậy, đây cũng là một khả năng hiếm hoi. Trong mọi trường hợp, phong trào này có tác dụng giáo dục ý thức chính trị cực kỳ quan trọng đối với thế hệ mới, những người tranh đấu cho dân chủ. Điều này cho thấy bản sắc đặc thù của Hồng Kông rất mạnh.
RFI: Ông nói đây là một phong trào rất ôn hòa. Liệu có nguy cơ xẩy ra kịch bản như tại quảng trường Maidan ở Ukraina hay không ?
- Bình thường ra là không. Đương nhiên, người ta không thể loại trừ sự hiện diện của những nhân vật khiêu khích. Cho đến lúc này, người ta nhận thấy đây thực sự là một phong trào ôn hòa. Những người biểu tình ngồi bệt xuống đất. Họ thảo luận và cùng hô vang các khẩu hiệu. Từ năm 1967, đã có nhiều phong trào đấu tranh ở Hồng Kông, nhưng không bao giờ xẩy ra bạo lực. Như vậy, người dân ở đây đã có thói quen tranh đấu ôn hòa. Mặt khác, cảnh sát tuy có sử dụng lựu đạn cay, cũng có kinh nghiệm, biết kiểm soát đám đông. Tôi nghĩ là dường như cả hai phía đều có những suy nghĩ tính toán, phòng ngừa và bình thường ra, phong trào này sẽ không dẫn tới bạo động. Đương nhiên, sự hiện diện của những nhân vật khiêu khích vẫn có thể gây ra những sự cố mà người ta không thể gạt bỏ hoàn toàn.
Phong trào đấu tranh cho dân chủ tại Hồng Kông : Các kịch bản
Cuộc đấu tranh đòi tự do chính trị tại Hồng Kông mà Bắc Kinh kiên quyết từ chối, đã đẩy lãnh thổ này rơi vào một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng nhất kể từ năm 1997, thời điểm Hồng Kông được trao trả cho Trung Quốc. Tình hình dường như bế tắc.
Một bên, liên minh các nhóm đấu tranh cho dân chủ tiến hành biểu tình, làm tê liệt hoạt động tại Hồng Kông. Yêu sách của liên minh là Hồng Kông phải được quyền bầu cử theo hình thức phổ thông đầu phiếu thật sự, tức là cử tri được quyền tự do lựa chọn ứng viên. Đồng thời, những người biểu tình cũng đòi lãnh đạo đặc khu hành chính Hồng Kông, ông Lương Chấn Anh (Leung Chun-Ying) phải từ chức, bị cáo buộc là con rối của Bắc Kinh.
Đối mặt với phong trào này là chính quyền Hồng Kông, tuy được Bắc Kinh ủng hộ, nhưng từ chối hành động. Đối với lãnh đạo hành pháp Hồng Kông, việc có được bầu cử theo hình thức phổ thông đầu phiếu với những ràng buộc của Bắc Kinh, vẫn còn hơn là không có gì. Vậy tình hình sắp tới ra sao ? AFP đưa ra một số kịch bản.
Phong trào đấu tranh cho dân chủ lan rộng trên quy mô lớn
Từ bốn ngày qua, hàng chục ngàn người đã xuống đường biểu tình, chiếm lĩnh các trục giao thông chính, làm tê liệt nhiều khu vực tại Hồng Kông. Hôm nay và ngày mai, (01 và 02/10) là ngày nghỉ lễ ở Hồng Kông. Do vậy, ban tổ chức hy vọng có đông đảo người xuống đường, nhất là nếu cảnh sát tiếp tục có thái độ chừng mực, kể từ rạng sáng thứ Hai, 29/09 đến nay, không thẳng tay trấn áp các cuộc biểu tình. Xin nhắc lại là vào tối Chủ Nhật, 28/09, cảnh sát chống bạo động Hồng Kông đã dùng lựu đạn cay và bột tiêu để giải tán người biểu tình, nhưng sau đó, chính quyền đã ra lệnh rút cảnh sát.
Chính quyền Hồng Kông hiện đang chịu sức ép nặng nề : Các hoạt động trên lãnh thổ Hồng Kông, vốn được coi là một trong những trung tâm của tư bản tài chính, đã bị xáo trộn nghiêm trọng. Tình hình này, nếu kéo dài, sẽ buộc chính quyền Hồng Kông, hoặc phải nhượng bộ, chấp nhận một số yêu sách của phong trào biểu tình, hoặc trấn áp. Theo giới phân tích, việc ông Lương Chấn Anh từ chức có thể làm dịu tình hình, nhưng khả năng này ít xẩy ra.
Phong trào hụt hơi
Tuy có hàng chục ngàn người biểu tình liên tiếp trong những ngày qua, nhưng mối quan tâm hàng đầu của ban tổ chức là duy trì được nhịp độ huy động người dân xuống đường, bởi vì nếu có ít người tham gia, chính quyền có thể điều động cảnh sát giải tán cuộc biểu tình.
Những địa điểm có ít người tham gia so với khu trung tâm như Causeway Bay, khu thương mại và Mongkok, nơi có mật độ dân cư rất cao ở Ma Cao, đối diện với đảo Hồng Kông, được đánh giá là những nơi dễ bị trấn áp.
Những người biểu tình cũng phải chú ý tới công luận của lãnh thổ có hơn 7 triệu dân này, nơi được coi là rất thuận tiện cho kinh doanh và các hoạt động dịch vụ tài chính.
Tuy có xẩy ra vài hiện tượng tranh cãi giữa người biểu tình và người sử dụng giao thông công cộng, những người bán hàng, nhưng cho đến nay, chưa thấy xuất hiện sự bất bình, phản đối của người dân đối với phong trào đấu tranh. Tình hình này có thể thay đổi nếu những xáo trộn trong sinh hoạt, giao thông kéo dài trong những ngày tới, hoặc những tuần tới.
Chính quyền trấn áp
Chính quyền Hồng Kông có thể lại huy động cảnh sát chống bạo động để giải tán cuộc biểu tình. Cảnh sát không loại bỏ khả năng sử dụng lựu đạn cay, thậm chí bắn đạn cao su để trấn áp những người biểu tình.
Thế nhưng, giống như Chủ Nhật, 28/09, mọi đối đầu, xung đột giữa cảnh sát và người biểu tình sẽ càng làm cho người dân xuống đường đông đảo hơn, trong lúc giới phân tích cho rằng, dường như cuộc đấu tranh đã hoàn toàn vượt ra khỏi tầm kiểm soát của các lãnh đạo phong trào. Theo nhận định của công ty tư vấn Steve Vickers Associates, cho dù các lãnh đạo này bị bắt, phong trào có thể vẫn tiếp tục.
Bắc Kinh can thiệp trực tiếp
Quân đội Trung Quốc có một doanh trại ở Hồng Kông. Chính quyền Bắc Kinh có thể quyết định rằng tình hình trên lãnh thổ này đã kéo dài quá mức và huy động quân đội giải quyết vấn đề. Trong những ngày qua, có tin đồn là quân đội Trung Quốc sẽ can thiệp, nhưng cho đến nay, chưa có dấu hiệu nào chứng tỏ giả thuyết này sẽ xẩy ra.
Ông Lương Chấn Anh và chính quyền Bắc Kinh nói rằng Hồng Kông có đủ khả năng tự giải quyết cuộc khủng hoảng. Theo một nhà phân tích phương Tây, kịch bản quân đội Trung Quốc can thiệp trực tiếp, tuy là ít xẩy ra nhất, sẽ bị toàn thế giới lên án. Có nhiều khả năng là cảnh sát Trung Quốc trá hình, mặc quân phục như cảnh sát Hồng Kông, được điều động tới hỗ trợ cảnh sát Hồng Kông. Với cách này, chính quyền Hồng Kông và Bắc Kinh sẽ tuyên bố là họ tự giải quyết tình hình nội bộ trên lãnh thổ này.
Các chuyên mục 
Người biểu tình chiếm lĩnh phố chính trong khu tài chính ở Hồng Kông, ngày 30/09/2014Reuters
Reuters
