Trang chủ :: Tin tức - Sự kiện :: Website tiếng Việt lớn nhất Canada email: vietnamville@sympatico.ca :: Bản sắc Việt :: Văn hóa - Giải trí :: Khoa học kỹ thuật :: Góc thư giãn :: Web links :: Vietnam News in English :: Tài Chánh, Đầu Tư, Bảo Hiểm, Kinh Doanh, Phong Trào Thịnh Vượng :: Trang thơ- Hội Thi Nhân VN Quốc Tế - IAVP :: Liên hệ
     Các chuyên mục 

Tin tức - Sự kiện
» Tin quốc tế
» Tin Việt Nam
» Cộng đồng VN hải ngoại
» Cộng đồng VN tại Canada
» Khu phố VN Montréal
» Kinh tế Tài chánh
» Y Khoa, Sinh lý, Dinh Dưỡng
» Canh nông
» Thể thao - Võ thuật
» Rao vặt - Việc làm

Website tiếng Việt lớn nhất Canada email: vietnamville@sympatico.ca
» Cần mời nhiều thương gia VN từ khắp hoàn cầu để phát triễn khu phố VN Montréal

Bản sắc Việt
» Lịch sử - Văn hóa
» Kết bạn, tìm người
» Phụ Nữ, Thẩm Mỹ, Gia Chánh
» Cải thiện dân tộc
» Phong trào Thịnh Vượng, Kinh Doanh
» Du Lịch, Thắng Cảnh
» Du học, Di trú Canada,USA...
» Cứu trợ nhân đạo
» Gỡ rối tơ lòng
» Chat

Văn hóa - Giải trí
» Thơ & Ngâm Thơ
» Nhạc
» Truyện ngắn
» Học Anh Văn phương pháp mới Tân Văn
» TV VN và thế giới
» Tự học khiêu vũ bằng video
» Giáo dục

Khoa học kỹ thuật
» Website VN trên thế giói

Góc thư giãn
» Chuyện vui
» Chuyện lạ bốn phương
» Tử vi - Huyền Bí

Web links

Vietnam News in English
» Tự điển Dictionary
» OREC- Tố Chức Các Quốc Gia Xuất Cảng Gạo

Tài Chánh, Đầu Tư, Bảo Hiểm, Kinh Doanh, Phong Trào Thịnh Vượng

Trang thơ- Hội Thi Nhân VN Quốc Tế - IAVP



     Xem bài theo ngày 
Tháng Mười hai 2024
T2T3T4T5T6T7CN
            1
2 3 4 5 6 7 8
9 10 11 12 13 14 15
16 17 18 19 20 21 22
23 24 25 26 27 28 29
30 31          
   

     Thống kê website 
 Trực tuyến: 8
 Lượt truy cập: 25896592

 
Tin tức - Sự kiện » Cộng đồng VN tại Canada 02.12.2024 08:56
Canada
04.06.2007 21:24

Giới thiệu quốc gia Canada nơi 200.000 người VN sinh sống và tiếp tục tăng trưởng

Canada

Physical Map of Canada 

Canada
Quốc kỳ của CanadaQuốc huy của Canada
(Quốc kỳ)(Quốc huy)
Khẩu hiệu quốc gia: A Mari Usque Ad Mare
(Tiếng Latinh: "Từ Biển sang Biển")
Quốc ca: O Canada
Hoàng ca: God Save the Queen
Bản đồ với nước Canada được tô đậm
Thủ đôOttawa, Ontario

45°24′N 75°40′W

Thành phố lớn nhấtToronto, o­ntario
Ngôn ngữ chính thứcTiếng Anhtiếng Pháp
Chính phủ Dân chủ nghị viện, quân chủ lập hiến
Elizabeth II
Michaëlle Jean
Stephen Harper (Đảng Bảo thủ)
Độc lập
 • Luật Anh Bắc Mỹ
 • Quy chế Westminster
 • Luật Canada
Từ Đế quốc Anh
1 tháng 7, 1867
11 tháng 12, 1931
17 tháng 4, 1982
Diện tích
 • Tổng số
 • Nước (%)
 
9.984.670 km² (hạng 2)
8,62%
Dân số
 • Ước lượng năm 2005
 • Thống kê dân số 2001
 • Mật độ
 
32,8 triệu (hạng 35)
30.007.094
3,5 người/km² (hạng 222)
HDI (2003)0,949 (hạng 5) – cao
GDP (2005)
 • Tổng số (PPP)
 • Trên đầu người (PPP)
 
1.318 tỉ Mỹ kim (hạng 11)
34.444 Mỹ kim (hạng 8)
Đơn vị tiền tệĐô la Canada (C$, CAD)
Múi giờ
 • Quy ước giờ mùa hè
NST đến PST (UTC−3.5 đến −8)
NDT đến PDT (UTC−2.5 đến −7)
Tên miền Internet.ca
Mã số điện thoại+1
Quốc kỳ còn được gọi là The Maple Leaf (Lá Phong).

Canada (phiên âm tiếng Việt: Ca-na-đa; Hán-Việt: Gia Nã Đại), là quốc gia lớn thứ hai trên thế giới, sau Liên bang Nga, và nằm ở cực bắc của Bắc Mỹ. Lãnh thổ Canada trải dài từ Đại Tây Dương ở phía đông sang Thái Bình Dương ở phía tây, và giáp Bắc Băng Dương ở phía bắc. Về phía nam, Canada giáp với Hoa Kỳ bằng một biên giới không bảo vệ dài nhất thế giới. Phía tây bắc của Canada giáp với tiểu bang Alaska của Hoa Kỳ. Đông bắc của Canada có đảo Greenland (thuộc Đan Mạch). Ở bờ biển phía đông có quần đảo Saint-Pierre và Miquelon (thuộc Pháp).

Nguồn gốc tên gọi Canada

Chữ Canada có nguồn gốc từ chữ kanata trong ngôn ngữ của thổ dân Huron-Iroquois, có nghĩa là "ngôi làng", ám chỉ đến Stadacona, một địa điểm hiện tại nằm trong phạm vi Thành phố Québec. Ngày xưa, Canada thường được gọi là Dominion of Canada (nước tự trị Canada), nhưng hiện nay tất cả các văn kiện chính thức đều chỉ dùng tên Canada.

Lịch sử

Bài chính Lịch sử Canada

Thời tiền sử

Theo phán đoán của các nhà sử học và khảo cổ học, người thổ dân Canada (Indian) là các tộc người du mục đến từ khu vực Ấn Độ-Tây Tạng-Trung Quốc. Khoảng 10.000 đến 12.000 năm TCN, những người này đã đến châu Mỹ. Vì những lí do như bị kẻ thù đuổi, săn bắt sinh vật, hay tìm nơi ở mới, họ đã tình cờ băng qua lớp băng đá trên eo biển Bering để đến Alaska. Từ đây, họ tiếp tục di cư đến khắp châu lục Bắc Mỹ, biển CarribeanNam Mỹ, phát triển ra thành hàng chục ngàn bộ tộc mới.

Còn người Inuit được cho là xuất sứ từ khu vực Siberia, Nga. Họ cũng di cư qua eo Bering, nhưng lại định cư hoàn toàn ở miền Bắc Canada, từ vĩ tuyến 60° trở lên.

Khoảng năm 1000, một vài người Viking ở Bắc Âu đã đặt chân đến Newfoundland. Nhưng họ không định cư mà trở về nước.

Thời thực dân Châu Âu

Khoảng cuối thế kỷ 15, một vài nhà thám hiểm châu Âu đã theo chân Christopher Columbus thám hiểm châu Mỹ.

1497, John Cabot khám phá Newfoundland và tuyên bố thuộc về vùng đất đó thuộc về Anh. 1534, Jacques Cartier tìm ra khu vực sông Saint-Laurent cho Pháp. 1603, Samuel de Champlain đã thành lập khu dân cư đầu tiên, thành Québec trên bờ sông Saint-Laurent và trở thành thống đốc Tân Pháp (Nouvelle-France) tại Bắc Mỹ.

Các công ty Anh và Pháp đến Bắc Mỹ trao đổi, buôn bán với dân bản địa, mặt hàng quan trọng nhất là lông thú. Từ đó các cuộc tranh chấp đất đai và giành quyền kiểm sát giao thương diễn ra liên tục. Bộ tộc Huron thân với Pháp bị tiêu diệt bởi bộ tộc Iroquois thân với Anh. Thuộc địa Pháp liền bị đẩy vào thế nguy hiểm. Vua Pháp nhanh chóng ra nhiều chính sách để thu hút thêm dân nhập cư vào Tân Pháp. Năm 1760, dân số Tân Pháp đã tăng lên 70.000.

1756, cuộc Chiến tranh 7 năm giữa thuộc địa Pháp và thuộc địa Anh ở châu Mỹ nổ ra. 1759, tướng James Wolfe của Anh dẫn quân tấn công thành Québec của lãnh chúa Pháp Louis Joseph de Montcalm-Gozon và chiến thắng. 1760, thành Montréal của Pháp bị Anh thu phục. 1963, Anh và Pháp ký hòa ước. Pháp nhường toàn bộ thuộc địa Bắc Mỹ cho Anh.

Thời thực dân Anh

Tân Pháp sau khi thuộc về Anh được đổi tên thành Quebec. Người dân (nói tiếng Pháp) và chính quyền (tiếng Anh) chống đối lẫn nhau. Thống đốc James Murray đã giải quyết bằng cách bỏ bớt các luật lệ của người Anh và ban cho người nói tiếng Pháp nhiều quyền hơn.

1774, Guy Carleton được vua Anh giao quyền thống đốc và đã ra Đạo luật Quebec (Quebec Act). Theo đó, dân Pháp chiếm đa số sẽ có quyền hơn trong chính phủ. Điều này gây bất mãn cho nhiều người gốc Anh.

1776, Hoa Kỳ giành được độc lập, những người trung thành với vua Anh nhưng không muốn chống đối đã di cư đến Québec. Dân số Anh tăng lên đáng kể ở đây, và Đạo luật Hiến pháp ra đời. Nó chia đôi Québec làm hai tỉnh: Thượng Canada (Upper Canada, là Québec ngày nay) của dân nói tiếng Pháp và Hạ Canada (Lower Canada, là Ontario ngày nay) của dân nói tiếng Anh.

1838, cuộc nổi loạn giữa dân Anh và Pháp ở hai tỉnh Thượng và Hạ diễn ra. Hai dân tộc đánh nhau loạn xạ giữa các đường phố, số người chết rất cao. Điều này khiến vua Anh cử Lord Durham sang Canada. Durham đã ra Đạo luật Hợp nhất (Act of UNI0N). Đạo luật này nhập hai tỉnh Canada thành một. Durham mong rằng như vậy có thể làm cho dân Pháp bị đồng hóa và sẽ dễ dàng cai trị hơn. Dân nói tiếng Pháp chống đối chính phủ và tìm nhiều cách để duy trì văn hóa Pháp.

1858, Anh mở ra thêm thuộc địa British Columbia ở bờ biển Thái Bình Dương, nằm ở Tây Bắc của Bắc Mỹ.

Thành lập liên bang

Ngày 1 tháng 7 năm 1867, John Alexander Macdonald đã khánh thành Nước Tự trị Canada (Dominion of Canada) theo Đạo luật Anh Bắc Mỹ (British North America Act). Canada lúc bấy giờ gồm bốn tỉnh: o­ntario, Québec, Nova ScotiaNew Brunswick.

1870, Manitoba gia nhập Canada. 1871, British Columbia gia nhập. 1873, Prince Edward Island gia nhập. 1905, AlbertaSaskatchewan gia nhập. 1949 Newfoundland gia nhập.

1982, Đạo luật Canada (Canada Act) được thông qua. Québec là tỉnh bang duy nhất không đồng ý thông qua. Đàm phán Hồ Meech (Meech Lake Accord) giữa thủ tướng Brian Mulroney và thủ hiến Québec Robert Bourassa nhằm thuyết phục tỉnh này ký vào đạo luật thất bại.

Dân số và thành phần dân tộc

Dân số Canada năm 2005 được ước lượng vào khoảng 32 triệu người. Dù là một nước có diện tích lớn thứ hai thế giới – khoảng 10 triệu km² – nhưng mật độ dân số của Canada lại cực thấp – khoảng 4 người/km². Canada lớn hơn Hoa Kỳ nhưng dân số chỉ bằng 1/9 của Hoa Kỳ.

Trước thế kỷ 19, toàn bộ dân Canada đều là người thổ dân, người Anhngười Pháp. Mãi cho đến Đệ Nhị Thế Chiến, dân Scotland, IrelandĐông Âu bắt đầu nhập cư vào Canada. Từ năm 1945, diện mạo văn hoá sắc tộc của Canada phát triển phong phú hơn do số lượng di dân từ Nam Âu, Nam Mỹ, quần đảo Caribbean, Trung ĐôngChâu Á-Thái Bình Dương càng ngày càng tăng. Ngày nay dân Canada hầu như đến từ khắp nơi trên thế giới.

Theo kết quả điều tra dân số gần đây nhất, hơn 50% dân số có nguồn gốc không phải là Anh hay Pháp. Trong số đó, số người không phải là dân da trắng chiếm 13%; các thổ dân, chiếm 3%; gốc người Scotland chiếm 14%; gốc người Ireland chiếm 13%; gốc Đức chiếm 9,25% và gốc Ý 4,3%. Con số này sẽ còn tăng thêm nữa theo quá trình "toàn cầu hóa" hiện nay.

Ngôn ngữ

Hai ngôn ngữ chính thức của Liên bang Canada là tiếng Anhtiếng Pháp. Gần 60% dân Canada có tiếng mẹ đẻ là tiếng Anh, 22% là tiếng Pháp. Đại đa số người nói tiếng Pháp sống tại tỉnh bang Québec, sau đó là các tỉnh bang o­ntario, New Brunswick và Manitoba. Một số ngôn ngữ của các thổ dân cũng được xem là ngôn ngữ chính thức tại các lãnh thổ tự trị, đặc biệt là tiếng Inuktitut. Rất nhiều thứ tiếng của các thổ dân đã bị mai một hay đang đi đến tình trạng đó. Những tiếng khác được nhiều người nói là: tiếng Ý, tiếng Đức, tiếng Quan Thoại, tiếng Quảng Đông, tiếng Tây Ban Nha.

Québec là tỉnh bang độc nhất ban hành một đạo luật bảo vệ tiếng Pháp, mục đích để bảo vệ sắc thái văn hóa đặc biệt nhất Bắc Mỹ của họ. Tuy nhiên quyền lợi về ngôn ngữ và giáo dục của các cộng đồng nói tiếng Anh và các tiếng thổ dân cũng được bảo vệ. Ngoài ra, dân chúng có quyền dùng hoặc tiếng Anh hoặc tiếng Pháp trong khi giao tiếp với chính phủ.

Kinh tế

Canada là một quốc gia phát triển (thuộc Nhóm G8) và có nguồn năng lượng tự cung tự cấp. Nền kinh tế chính của Canada dựa trên các tài nguyên thiên nhiên. Bạn hàng xuất khẩu lớn nhất của Canada là Hoa Kỳ, tiếp theo là Nhật BảnAnh. Bạn hàng nhập khẩu gồm Hoa Kỳ, Trung QuốcMexico.

Canada là thành viên của Nhóm G8 và nhóm NAFTA (North-American Free Trade Association). Về phía Âu Châu, Canada thuộc nhóm Tổ chức Minh ước Bắc Đại Tây Dương (NATO); về phía Á Châu, Canada thuộc nhóm Hợp tác Kinh tế Châu Á-Thái Bình Dương (APEC). Canada có chân trong Liên Hiệp Quốc và rất nổi tiếng trên thế giới về vấn đề bảo trì hòa bình tại những vùng căng thẳng vì chiến tranh.

Chính trị

Canada là một liên bang bao gồm 10 tỉnh bang (province) và 3 lãnh thổ tự trị (territory). Liên bang Canada là một liên bang dựa lên nền quân chủ lập hiến và chế độ dân chủ nghị viện.

Nguyên thủ quốc gia của Canada là Nữ hoàng Elizabeth Đệ Nhị, ngự trị tại Anh. Với đề nghị của chính phủ Canada, Nữ hoàng cử một người dân Canada làm đại diện cho mình gọi là Toàn Quyền (Governor General of Canada; Gouverneure générale du Canada), hay tôn trọng gọi Đại diện Nữ hoàng. Chính phủ của Canada được lập bởi Quốc hội (Parliament of Canada; Parlement du Canada) do dân bầu lên.

Quốc hội bao gồm hai viện: Thượng Viện (Senate; Sénat) dùng để đại diện các vùng, các tỉnh bang và các sắc thái văn hóa khác nhau trong xã hội, Hạ Viện (House of Commons; Chambre des communes) dùng để đại diện toàn thể dân chúng. Nhiệm vụ của Quốc hội là soạn thảo và ban hành các sắc luật để Chính phủ thi hành.

Đứng đầu Chính phủ là Thủ tướng (Prime Minister; Premier ministre). Thủ tướng điều khiển Chính phủ và là chủ tọa của một Nội các (Cabinet) bao gồm nhiều Bộ trưởng (Minister) và những người cố vấn. Trong những buổi họp của Quốc hội, Chính phủ bắt buộc phải trả lời những câu hỏi của các phe đối lập, nhất là phe Đối lập Chính thức (Official Opposition; L'Opposition Loyale de Sa Majesté), về các chương trình hành động của họ. Những cuộc điều trần trước Quốc hội này có thể đưa đến sự bất tín nhiệm – và lật đổ – Chính phủ. Khi Chính phủ bị lật đổ thì Quốc hội cũng bị giải tán. Dân chúng sẽ bầu một Quốc hội mới để thành lập Chính phủ mới.

Canada hiện có 4 chính đảng lớn nhất: Đảng Bảo Thủ (Conservative Party), Đảng Tự Do (Liberal Party), Đảng Tân Dân Chủ (New Democratic Party) và Khối Québéc (Bloc Québécois).

Quân sự

Lực lượng quân đội quốc phòng của Canada được gọi là Lực lượng Vũ trang Canada (Canadian Armed Forces). Canada là thành viên của NATO (Khối Minh Ước Bắc Đại Tây Dương). Trong tổ chức này, quân đội Canada được gọi là Lực lượng Canada.

Lực lượng Canada từng phục vụ trong các cuộc chiến lớn như Chiến tranh Nam Phi, Đệ Nhất Thế Chiến, Đệ Nhị Thế Chiến, Chiến tranh Triều Tiên, Chiến tranh Vùng VịnhChiến tranh Afghanistan. Lực lượng Canada còn được Liên Hiệp Quốc giao sứ mệnh bảo vệ hòa bình từ năm 1956, và đã hoàn thành được 42 sứ mệnh khác nhau trên khắp thế giới. Cuối Đệ Nhị Thế Chiến, Canada là nước có lực lượng quân sự mạnh thứ tư trên thế giới.

Văn hoá

Canada là một nước đa văn hóa. Nhất là ở các thành phố lớn như Toronto, Montréal, Vancouver, sự đa dạng của các dân tộc trên thế giới càng rõ rệt hơn. Thêm vào đó, nghệ thuật đương đại rất phát triển. Có hàng ngàn công trình kiến trúc, phòng tranh, bảo tàng và học viện nghệ thuật trên khắp đất nước. Canada còn là một trong các nước có nền điện ảnh và âm nhạc lớn nhất thế giới.

Canada là thành viên của cả Khối Thịnh vượng chung Anh (The Commonwealth of Nations) lẫn khối Cộng đồng Pháp ngữ (La Francophonie), và nhiều tổ chức quốc tế khác.

Canada hai lần tổ chức Đại hội Triển lãm Quốc tế: tại Montréal (Expos '67) và tại Vancouver (Expos '86); ba lần đăng cai Thế Vận Hội: tại Montréal (Thế vận hội Mùa hè 1976), tại Calgary (Thế vận hội Mùa đông 1988) và tại Vancouver (Thế vận hội Mùa đông 2010).

Các tỉnh bang và lãnh thổ tự trị

Canada có 10 tỉnh bang và 3 lãnh thổ tự trị phía Bắc.

Các tỉnh bang của Canada mang tên province để giữ truyền thống của thời họ thực sự là các tỉnh (hay province) của Đế quốc Anh. Trên thực tế, mỗi đơn vị hành chính này là một bang tự trị (tương đối, nhưng không hoàn toàn, giống một tiểu bang - state - của Hoa Kỳ hay một bang - Bundesland - của Đức) với một chính phủ bao gồm các hệ thống hành pháp, tư pháp, luật pháp, thuế, giáo dục, y tế, xã hội... riêng của họ. Để tránh sự ngộ nhận với các tỉnh của nhiều quốc gia khác, cộng đồng người Việt tại Canada đã gọi đơn vị hành chính này là tỉnh bang. Từ tỉnh bang đã được dùng rất phổ biến trên các báo chí tiếng Việt phát hành tại Canada, tuy nhiên nhiều người vẫn dùng từ tỉnh, nhất là trong lối dùng hàng ngày.

Cơ chế hành chính của mỗi tỉnh bang tương đối giống trường hợp của liên bang. Với lời đề nghị của Thủ tướng Canada, Nữ hoàng cử một người dân trong tỉnh bang làm đại diện cho mình (Lieutenant governor). Về mặt lập pháp, thay vì có hai viện như liên bang, quốc hội của mỗi tỉnh bang chỉ có một viện với tên khác nhau tuỳ theo từng tỉnh bang. Về mặt hành pháp, đảng chiếm đa số ghế trong quốc hội sẽ thành lập chính phủ, đảng chiếm nhiều ghế thứ nhì sẽ thành lập đối lập chính thức.



CờTỉnh bangThủ đôMúi giờ
(UTC)
Vùng
British ColumbiaVictoria-8 (Pacific),
-7 (Mountain)
Western, Pacific
AlbertaEdmonton-7 (Mountain)Western, Prairies
SaskatchewanRegina-7 (Mountain),
-6 (Central)
ManitobaWinnipeg-6 (Central)
OntarioToronto-6 (Central),
-5 (Eastern)
Central, Eastern
QuebecThành phố Québec-5 (Eastern)
-4 (Magdalen Islands)
New BrunswickFredericton-4 (Atlantic)Atlantic, Maritimes
Nova ScotiaHalifax
Prince Edward IslandCharlottetown
Newfoundland và LabradorSt. John's-4 (Atlantic),
-3.5 (Newfoundland)
Atlantic
CờLãnh thổThủ đôMúi giờ

GIỚI THIỆU ĐẤT NƯỚC CANADA
Linh Mục TRẦN QUÝ THIỆN

T

riết gia người Ðức, ông Ralph Waldo Emerson, đã viết một câu thật ý nghĩa sâu sắc: "Ðời sống con người thật ngắn ngủi. Trái lại thế giới thì mênh mông bao la và kỳ diệu muôn màu sắc. Nhưng người ta có thể phá vỡ nghịch lý trên đây bằng những chuyến du lịch đó đây đầy hứng thú khó quên."

Quả thật, tư tưởng đượm màu sắc triết lý trên đây của triết gia Raph Waldo Emerson đã thúc đẩy mỗi năm hàng trăm triệu du khách trên thế giới, sau những năm tháng mệt mỏi cặm cụi với công việc, đã quyết tâm lên đường khám phá những vùng đất mới, thăm viếng những chân trời mới, để đời sống bớt tẻ nhạt, đồng thời mở mang kiến thức như cha ông chúng ta thường nói: "Ði một ngày đàng, học một sàng khôn".

Tháng tư dương lịch năm 2001 vừa qua, một linh mục bạn thân mời tôi sang giúp giảng chuẩn bị mừng Ðại Lễ Phục Sinh cho hai Cộng Ðoàn Công Giáo Việt Nam Hamilton và Kitchener-Waterloo tại tỉnh bang o­ntario trong ba tuần lễ, tôi đã hân hạnh có dịp thăm viếng hầu hết những thành phố lớn, những danh lam thắng cảnh của hai tỉnh bang o­ntario và Québec, thuộc miền cực Nam và Ðông Nam Canada, một quốc gia láng giềng nằm sát cạnh trên nước Mỹ thuộc vùng Bắc Mỹ Châu.

Canada xưa nay vẫn nổi tiếng là một quốc gia trù phú, đất rộng người thưa, người dân với nếp sống hiền hòa thanh thản, không bon chen ganh đua, không hối hả tất bật như đa số người dân Mỹ, đã từng được nhà văn Trần Trung Lương, bút hiệu Trà Lũ, định cư tại thành phố Toronto, được coi như một người Việt Nam biết nhiều nhất về đất nước Canada, đã từng ghi lại những nhận định sâu sắc, những suy tư dí dỏm đặc thù, với lối hành văn tạp ký nhẹ nhàng bóng bẩy duyên dáng trong 7 tác phẩm được liên tiếp xuất bản từ năm 1989 đến nay. Ðó là các tác phẩm mang tựa đề: Miền Ðất Hạnh Phúc, Ðất Mới, Miền Ðất Hứa, Ðất Thiên Ðàng, Ðất Yêu Thương, Ðất Lạnh Tình Nồng và gần đây Ðất Quê Ngoại.

Với tôi, tuy không được hân hạnh biết nhiều về đất nước Canada như nhà văn Trà Lũ, nhưng trong thâm tâm tôi vẫn đinh ninh với suy nghĩ được diễm phúc đi đó đây, chúng tôi có nhiệm vụ ghi lại những điều mắt thấy tai nghe để cống hiến quý độc giả, nhất là những ai chưa có hoàn cảnh thăm viếng miền "đất lạnh tình nồng " này. Do đó, xin kính mời quý độc giả lên đường du lịch với loạt bài giới thiệu Ðất Nước Canada khởi đầu từ hôm nay.

GIỚI THIỆU ÐẤT NƯỚC CANADA.

Vài Nét Nguồn Gốc Lịch Sử Dân Tộc Canada.

Theo các sử gia Peevy Steller và Paul Ricard cũng như các tài liệu văn phòng du lịch cung cấp, nguồn gốc quốc hiệu Canada là một danh từ xuất phát từ các bộ lạc người Da Ðỏ có nghĩa là "Ngôi Làng" (Kanata). Và những bộ lạc người Da Ðỏ (Indian) là những cư dân đầu tiên đến chiếm lãnh miền đất hoang sơ màu mỡ này. Sử sách gọi họ là thổ dân Inuit hoặc Eskimo. Trải qua các thời đại và vượt qua những biến chuyển thăng trầm của lịch sử, mãi cho đến nay những bộ lạc Eskimo này vẫn kiên trì định cư tại các vùng lạnh buốt quanh năm tuyết phủ trải dài khắp miền cực bắc Canada.

Các sử gia cũng ghi nhận rằng: Mãi cho đến năm 1000 sau Công Nguyên, nhà thám hiểm người Na Uy, ông Leif Eriksson, đã đổ bộ lên bờ biền miền Ðông Nam Canada, hiện nay là vùng Labrador, tỉnh bang Nova Scotia. Nhưng phải công bằng nhìn nhận rằng nguồn gốc lịch sử tổ tiên người da trắng đến chiếm lãnh Canada chỉ bắt đầu vào năm 1497 với ông John Cabot. Ông là một người Ý, sinh tại Genoa, tên trên giấy khai sinh là Giovanni Caboto, vì bất mãn với chính quyền Ý, ông di cư sang sống tại Anh Quốc. Là một nhà thám hiểm, ông thỉnh cầu Hoàng Ðế Anh Henri VII tài trợ cho cuộc hành trình đi tìm Tân Thế Giới. Ðược nhà vua chấp thuận, ông cải tên là John Cabot. Cuộc hành trình đầy mạo hiểm phiêu lưu khởi hành vào tháng 6 năm 1497, từ cảng Bristol, trên con thuyền buồm mang tên The Matthew. Sau 52 ngày lênh đênh trên Ðại Tây Dương, ông và đoàn thủy thủ đã tới bờ biển Bonavista, nay thuộc tỉnh bang New Foundland của Canada.

Ngày 24 tháng 6 năm 1997 vừa qua, kỷ niệm 500 năm ngày John Cabot đặt chân đến miền đất này, Chính quyền Canada đã cho đóng một thuyền buồm đúng y hệt kích thước và hình dáng con tàu The Matthew thời xa xưa. Con tàu cũng khởi hành từ Bristol bên Anh, cũng lênh đênh 52 ngày trên biển cả, cũng thuyền trưởng và đoàn thủy thủ trang phục như ngày xưa. Và đúng ngày lịch sử 24 tháng 6 năm 1997, con tàu tiến vào bến Bonavista giữa tiếng reo hò của mọi người, cùng với sự chứng kiến của Nữ Hoàng Anh Quốc Elizabeth II chào mừng con tàu lịch sử của con cháu cụ tổ John Cabot.

Là một vùng đất bao la màu mỡ phì nhiêu, năm 1534 nhà thám hiểm người Pháp, ông Jacques Cartier, đến xâm chiếm Canada, đặt tên cho miền đất này là"Tân Pháp Quốc" (New France). Năm 1604, người Pháp thành lập hải cảng Port Royale tại miền Nam Canada, nay là Nova Scotia. Năm 1608, người Pháp khởi đầu thiết lập thành phố Québec như một vùng đất thuộc địa của Pháp.- Trong khi đó, người Anh cũng muốn thành lập những vùng đất thuộc địa trên đất nước Canada. Sau cuộc chiến 7 năm (Seven Years War) kéo dài từ năm 1756 đến 1763, người Pháp thua trận và người Anh hoàn toàn kiểm soát miền Bắc Mỹ Châu.

Trong cuộc nội chiến với việc thành lập 13 tiểu bang đầu tiên tại miền Ðông và Ðông Nam Hoa Kỳ, để sau này trở thành lãnh thổ Hiệp Chủng Quốc Mỹ, một số đông cư dân vẫn trung thành với mẫu quốc Anh đã kéo nhau về định cư tại Canada, lập thành hai tỉnh bang o­ntario và New Brunswick hiện nay. Năm 1840, sau những cuộc tranh đấu bền bỉ, Quốc hội Anh Quốc đã phải ban hành hiệp ước cho Canada quyền tự trị. Nhưng mãi đến cuối thế kỷ XIX, sau một thời gian dài xây dựng, phát triển và củng cố nhờ công lao của vị Thủ Tướng đầu tiên, Sir John A.Mac Donald, mua thêm vùng đất nay gọi là lãnh địa Northwest Territories và thiết lập hệ thống đường sắt xuyên bang, Canada ngày càng trở thành một quốc gia trưởng thành và dần dần tách khỏi ảnh hưởøng mẫu quốc là Anh Quốc. Nhưng người ta phải chờ mãi cho đến ngày 17 tháng 4 năm 1982, Nữ Hoàng Elizabeth II qua Hiệp Ước Constitution Act chính thức tách lìa Canada khỏi Anh Quốc. Nhưng hiệp ước này vẫn duy trì Canada là một thành viên của Khối Thịnh Vượng Chung và Nữ Hoàng Elizabeth vẫn là Nữ Hoàng của đất nước Canada mặc dầu với tính cách tượng trưng.

Vài Nét về Ðịa Lý, Hành Chánh và Kinh Tế Canada.

Canada là một quốc gia rộng mênh mông bát ngát, chiều ngang chạy dài suốt từ Ðông sang Tây ngang miền đất Bắc Mỹ Châu, với 8 múi giờ và phi cơ phản lực phải bay liên tục 7 tiếng. Lãnh thổ Canada nối liền Ðại Tây Dương bờ phía Ðông với Thái Bình Dương bờ phía Tây, diện tích rộng đứng thứ hai trên thế giới với 9,976,140 cây số vuông (3,851,809 sq.mi.) chỉ sau Liên Xô với diện tích 17,075,200 cây số vuông (6,592,800 sq.mi.). Nhưng dân số Canada quá ít, chỉ có 31,006,347 người. Mật độ dân số là 8 người cho mỗi dặm vuông. Do đó người ta không lạ gì khi thấy Canada có chính sách uyển chuyển về di trú, dễ dàng cho những người ngoại quốc đến định cư, trong đó có hàng trăm ngàn thuyền nhân Việt Nam của chúng ta.

Thống kê dân số năm 2000 phân tích: Trong tổng số dân Canada là trên 31 triệu, người Canada gốc Anh Quốc chiếm 40%; gốc Pháp 27%; gốc các nước Âu Châu khác như Ý, Ðức, Hungary 20%; người bản xứ Da Ðỏ 1.5% và gốc Á Châu (Tàu, Nhật, Việt Nam) 11.5%. Xét theo tôn giáo: 56% người dân Canada theo Công Giáo; 16% theo Tin Lành; 10% theo Anh Giáo không kể các tôn giáo khác. Theo tỷ lệ chỉ có 56% dân Canada là Công giáo, nhưng ảnh hưởng Thiên Chúa Giáo rất sâu đậm, bằng chứng chính quyền đã chọn ngày Thứ Sáu Tuần Thánh (Good Friday) là ngày quốc lễ, cấm bán thịt. Mọi công tư chức đều nghỉ có lương và các công tư sở đều đóng cửa. Riêng ngày 24 tháng 6 hàng năm là ngày cụ tổ John Cabot tìm thấy Canada, trùng ngày lễ Sinh Nhật Thánh Gioan Baotixita, cũng là ngày nghỉ lễ mừng Thánh Bổn Mạng của người Canada nói tiếng Pháp. Hai tỉnh bang đông Công giáo nhất Canada là Québec với 80% dân số và o­ntario có 55% giáo dân công giáo.

Theo hành chánh và địa lý, Quốc Gia Canada phân chia thành 10 tỉnh bang (Province) và 3 lãnh địa (Territory). Ðể có một cái nhìn tổng quát tương đối đầy đủ, kính mời quý độc giả đi tham quan các tỉnh bang và lãnh địa này từ miền Tây sang miền Ðông:

1 - Tỉnh bang British Columbia nằm trên bờ Thái Bình Dương phía Tây, với thủ phủ là thị trấn Prince George. Vancouver với dân số 1,831,665 người là thành phố đông dân thứ ba của Canada sau hai thành phố lớn Toronto và Montréal. Ðặc điểm của tỉnh bang này là nơi còn lưu lại những di tích tổ vật (totem) của thổ dân Da Ðỏ và Cộng đồng người Trung Hoa khá đông ngang ngửa với Toronto và San Francisco.

2 - Cạnh đó là tỉnh bang Alberta có hai thành phố Edmonton với 839,000 người và Calgary với 754,000 dân. Cả hai thành phố này có khá đông người Việt định cư. Hiện nay tỉnh bang này nổi tiếng thế giới, vì còn di tích những con khủng long (Dinosaur) sống cách đây 70 triệu năm được trình bày trong viện bảo tàng Royal Terry Museum.

3 - Sau Alberta là tỉnh bang Saskatchewan với thủ phủ là thành phố Regina có 177,923 người và thành phố Saskatoon 185,678 dân. Tỉnh bang này với rất nhiều nông trại lớn được coi như vựa lúa mì của người dân Canada. Nới đây cũng là nơi sản xuất 2/3 chất bồ tạt (potash) và 26% chất uranium của thế giới.

4 - Tỉnh bang Manibota nằm ngay trung tâm nước Canada, với một hồ lớn và thủ phủ mang cùng tên Winnipeg. Manibota được coi như tỉnh bang nòng cốt của Canada quy tụ trên 30 sắc dân Âu Châu như người Ái Nhĩ Lan, Anh, Áo, Thụy Ðiển, Ðức, Nga, Pháp, Mỹ, Do Thái, Ba Lan, Ukrainian. Mỗi năm vào mùa hè các sắc dân này tổ chức Ðại Hội Folklorama kéo dài hai tuần lễ.

5 - Cạnh Manibota là tỉnh bang Ontario, lớn thứ hai sau tỉnh bang Québec, với trên 10 triệu cư dân. Tỉnh bang o­ntario chính là trung tâm chính trị kinh tế tài chánh của Canada với Thủ đô Ottawa, Thành phố và Tháp Toronto, Thác Niagara kỳ quan của thế giới và Ngũ Ðại Hồ: Hồ Superior, Hồ Michigan, Hồ Huron, Hồ Erie và Hồ o­ntario. Tỉnh bang o­ntario có những đồng bằng màu mỡ bát ngát do dòng sông St Lawrence tạo thành. Thành phố Toronto lớn nhất Canada với 4,263,757 dân cũng là thủ phủ tỉnh bang o­ntario. Hàng năm vào ngày 1 tháng 7 là ngày Quốc Khánh Canada (Canada Day) cũng là ngày khai sinh tỉnh bang o­ntario.

6 - Sau o­ntario là tỉnh bang Québec có diện tích lớn nhất Canada, tọa lạc tại miền Ðông Bắc Canada, với dân số 6,8 triệu, mật độ dân số đứng thứ nhì sau o­ntario. Ðặc điểm tỉnh bang Québec là 95% dân cư nói tiếng Pháp và Pháp ngữ là ngôn ngữ chính thức của tỉnh bang Québec. Thành phố Montréal với 3,8 triệu dân là nơi nói tiếng Pháp nhiều nhất trên thế giới sau Pháp Quốc. Québec cũng là tỉnh bang nổi tiếng với Tháp Montréal, nơi tổ chức Hội Chợ Quốc Tế năm 1967 và Thế Vận Hội Mùa Hèø năm 1976, với Ðền Thánh Giuse do Chân Phước Anrê thành lập, mỗi năm thu hút trên 3 triệu du khách khắp thế giới và Vương Cung Thánh Ðường kính Ðức Mẹ.

7 - 10: Bốn tỉnh bang còn lại là những quần đảo hoặc đảo nhỏ nằm về phía Ðông và Ðông Nam nước Canada như New Foundland, New Brunswick, Nova Scotia và Prince Island. Bốn tỉnh bang nhỏ này nằm trên bờ Ðại Tây Dương.

Sau 10 tỉnh bang nói trên, đất nước Canada còn có 3 lãnh địa về phía Bắc, hầu hết là những phần đất hoang sơ quanh năm tuyết phủ, dân cư thưa thớt, do những thổ dân Eskimo định cư. Ðó là Lãnh địa NorthWest Territories có 67,000 dân; Lãnh địa Ukon Territory với 31,700 người và Lãnh Ðịa Nunavut Territory tiếp giáp miền Bắc Cực, chỉ có 25,000 thổ dân Inuit, mới được thành lập ngày 1 tháng 4 năm 1999, với thủ phủ là thị trấn Iqaluit.

Vì Canada là một quốc gia thành viên thuộc Khối Thịnh Vượng Chung Anh Quốc, nên trong tất cả 10 tỉnh bang và 3 lãnh địa, bên cạnh vị Thủ Hiến điều hành về hành chánh đều có một vị Ðại Thống Ðốc đại diện cho Nữ Hoàng Anh. Từ năm 1993, Thủ tướng Jean Chrétien, thuộc đảng Tự Do là người điều hành Chính Phủ Trung Ương Canada. Và từ năm 1995, vị đại diện Nữ Hoàng Anh tại chính phủ trung ương là bà Roméo LeBlanc, một người Canada gốc Trung Hoa, do Thủ Tướng đề nghị và được Nữ Hoàng Elizabeth II chấp thuận.

Quốc kỳ của Canada hình chữ nhật, nền màu trắng, hai đầu có viền khung lớn màu đỏ và ở giữa là hình lá cây phong (Maple Leaf) màu đỏ tươi. Người dân Canada chọn lá cây phong tượng trưng cho xứ sở của họ trên quốc kỳ, vì cây phong là một thứ cây được trồng khắp đất nước Canada và nhựa của cây này sản xuất thành một loại đường ăn rất thơm ngon. Quốc ca Canada là bài "Oh Canada". Ðơn vị tiền tệ của Canada là đồng Gia Kim (Canadian dollar), trị giá hối xuất so sánh với một đồng Mỹ Kim bằng 1,62 Gia Kim. – Ngôn ngữ chính thức của Canada là Anh ngữ và Pháp ngữ, do đó trong tất cả các tài liệu của chính phủ sử dụng trong dân chúng đều là song ngữ Anh Pháp.

Ðối với thế giới, Canada là một trong 7 siêu cường về kinh tế và ảnh hưởng chính trị. (Hoa Kỳ, Anh Quốc, Pháp Quốc, Ý Quốc, Ðức Quốc, Canada và Nhật Bản). Tổng sản lượng quốc gia năm 1998 là 658 tỷ mỹ kim, chia đều cho mỗi người dân là 21,700 mỹ kim. Canada có lực lượng lao động là 15,3 triệu công nhân. Năm 1998, tổng trị giá hàng xuất cảng là 208,6 tỷ mỹ kim, bao gồm dầu thô, gỗ, ấn phẩm, khí thiên nhiên, nhôm, máy móc, xe hơi và phụ tùng. Trong khi đó tổng trị giá hàng nhập cảng là 194,4 tỷ mỹ kim, gồm hàng tiêu dùng, máy điện toán, trang bị truyền thông và phụ tùng. Những quốc gia là khách hàng buôn bán thường xuyên với Canada có Hoa Kỳ, Nhật bản, Anh quốc, Ðức quốc, Nam Hàn, Pháp quốc, Trung quốc, Ðài Loan, Hòa Lan và Mễ Tây Cơ.

Vài Nét về Cộng Ðồng Người Việt tại Canada.

Thật là một thiếu sót lớn lao, nếu giới thiệu đất nước Canada mà quên không đề cập đến Cộng Ðồng Người Việt Nam đang sinh sống tại quốc gia này. Như chúng ta đã biết mối liên hệ giữa hai quốc gia Việt Nam và Canada chỉ trở nên gần gũi vào những thập niên cuối thế kỷ XX, khi Canada tham gia Ủy Hội Quốc Tế Ðình Chiến tại Việt Nam sau Hiệp Ðịnh Genève ngày 20 tháng 7 năm 1954. Và sau này Canada là một trong những nước đầu tiên công nhận quốc gia Việt Nam Cộng Hòa, thời Ðệ Nhất Cộng Hòa. Nhưng sau biến cố tháng Tư đen năm 1975, khi từng đoàn người Việt bỏ nước vượt biển đi tìm tự do, sau Hoa Kỳ, Canada là một quốc gia đã mở rộng vòng tay đón tiếp nhiều đợt thuyền nhân Việt Nam đến lập nghiệp. Trước đó, Canada chỉ là nơi có một số nhỏ thanh niên thiếu nữ thụ hưởng Chương Trình Du Học Colombo hoặc gia đình tự túc du học. Như một vùng đất lành chim đậu, từng đoàn thuyền nhân Việt Nam tại các trại tỵ nạn Ðông Nam Á và Hồng Kông đã được Chính phủ Canada bảo trợ song song với chương trình đoàn tụ gia đình, từ đó tạo thành Cộng Ðồng Người Việt tại Canada. Tại đây không có chương trình định cư cựu tù nhân chính trị (HO) và con lai như tại Hoa Kỳ.

Theo thống kê bán chính thức, Cộng Ðồng Người Việt tại Canada có tổng số ước tính là 180,000 người. Phần đông sinh sống tại thành phố lớn Toronto (70,000 người) và vùng phụ cận như Hamilton, Kitchener Waterloo, Missisauga, Brampton, London, North York và một số nhỏ độ 3,000 người Việt tại Thủ đô Ottawa thuộc tỉnh bang o­ntario; thành phố Montréal (40,000 người) và Sherbrooke thuộc tỉnh bang Québec; thành phố Winnipeg tỉnh bang Manibota; hai thành phố Saskatoon và Regina tỉnh bang Saskatchewan; hai thành phố Calgary và Edmonton tỉnh bang Alberta và đặc biệt thành phố Vancouver (35,000) thuộc tỉnh bang British Columbia miền Viễn Tây Canada.

Nơi tập trung đông đảo người Việt nhất tại Canada phải kể đến Thành phố Toronto, nơi đây có hàng trăm cơ sở thương mại, nhà hàng, quán ăn, siêu thị, văn phòng dịch vụ, tiệm kim hoàn rất sầm uất tranh đua vơiù những cơ sở người Trung Hoa, cho chúng ta và du khách ngoại quốc nhìn thấy sự thành công của người Việt tại Canada. Về phương diện tôn giáo, nguyên tại Toronto có 6 ngôi chùa Việt Nam như chùa A Di Ðà, Hoa Nghiêm, Xá Lợi, Linh Sơn, Long Hoa và 3 nhà thờ Tin Lành, một thánh thất Cao Ðài.

Riêng phía Công Giáo, theo thống kê tại Canada có 17,000 giáo dân Việt Nam, 72 linh mục và hàng trăm nam nữ tu sĩ. Ngoài Phụ Tỉnh Dòng Ða Minh tại Calgary với tam cá nguyệt san Chân Lý, có nữ đan viện Dòng Kín và các nữ tu viện Dòng Thăm Viếng, Mến Thánh Giá và Dòng Nữ Chúa Cứu Thế. Ngay tại trung tâm Thành phố Toronto có một Giáo Xứ Việt Nam lớn là Giáo Xứ Các Thánh Tử Ðạo Việt Nam gần 6,000 giáo dân với nhiều hội đoàn và những sinh hoạt rất sôi động. Tỉnh bang o­ntario còn có Giáo Xứ Mẹ Việt Nam tại thành phố Hamilton và Cộng Ðoàn Công Giáo Việt Nam tại thành phố Kitchener Waterloo, cả hai có trên 1,200 giáo dân.

Ngoài ra, Cộng Ðồng Việt Nam tại Canada còn có nhiều sinh hoạt văn hóa xã hội khác như bán tuần san Thời báo Canada, các tuần báo Viễn Ðông, Làng Văn, Bạn Việt, Saigon Canada, Kinh Tế Thị Trường, các nguyệt san Thẩm Mỹ, Ðiện Ảnh, Nghệ Thuật, Chương trình Phát Thanh Việt Ngữ Việt Nam Radio và Truyền Hình Việt Nam.

Phải công bằng nhìn nhận Cộng Ðồng Người Việt tại Canada là một cộng đồng năng động với nhiều sinh hoạt văn hóa, chính trị phong phú và khá nhiều hội đoàn như Hội Người Việt Toronto, Hội Phụ Nữ, Hội Y Sĩ, Hội Cao Niên, Văn Bút Việt Nam, Hiệp Hội Chuyên gia Việt Nam, Hội Cựu Quân Nhân, Ái Hữu Hải Quân v.v. Cộng Ðồng Người Việt tại đây đã ghi được một thành tích là tổ chức diễn hành và mít tinh khá lớn, nhân kỷ niệm 50 quốc kỳ Việt Nam Cộng Hòa. Và cờ vàng ba sọc đỏ đã được kéo lên ngay tại kỳ đài cao tại tòa Thị Chính thành phố Toronto. Và thành phố Montréal cũng là nơi được chọn để tổ chức Ðại Hội Nha Y Dược Việt Nam trên toàn thế giới.

Những Cái Nhất Thế Giới và Phát Minh của Canada.

+ Tổ chức Liên Hiệp Quốc đã đánh giá liên tục 7 năm liền (1993 - 2000), Canada là một trong 175 quốc gia đáng sống nhất trên trái đất, vì cuộc sống thanh thản, an bình, không bon chen tất bật và trợ cấp xã hội y tế bảo đảm đời sống cho mọi người dân.

+ Canada cũng là nơi có nhiều hồ, nhiều đảo và có lượng nước ngọt lớn nhất thế giới. Khu rừng già tại tỉnh bang British Columbia tiếp giáp Thái Bình Dương còn có những cây cổ thụ vừa lớn vừa già cỗi lâu đời nhất thế giới.

+ Lộ trình thể thao The Trans-Canada Trail để dân chúng đi bộ, đi xe đạp, tập thể dục, giải trí là lộ trình thể thao dài nhất thế giới, nối kết các tỉnh bang, dài 15,000 cây số, mới được khánh thành ngày quốc khánh 1 tháng 7 năm 2000 vừa qua.

+ Con đường Yonge thuộc tỉnh bang o­ntario là con đường dài nhất thế giới, 1,886 cây số, được ghi trong sách Guiness về các kỷ lục thế giới.

+ Tại miền Nam tỉnh bang Aberta về mùa hè thường có những cơn gió nóng kinh khủng, gọi là "Chinook", mỗi giờ có thể tăng độ nóng lên 15 độ C.

+ Con cá voi xanh ở biển miền Ðông nước Canada là loài cá lớn nhất thế giới: dài 27 thước tây và nặng 132 tấn.

+ Ðiện thoại viễn liên hiện đang được xử dụng trên khắp thế giới là phát minh năm 1876 của ông Alexander Graham Bell, quê thị trấn Brantford, tỉnh bang o­ntario.

+ Nhân vật giả tưởng siêu phàm trong hoạt họa, với tên gọi là Superman, là sáng tác của ông Joe Schuster, người Canada.

+ Những thanh kẹo chocolate có nhân đậu, hiện đang được bày bán trên khắp thế giới, là sản phẩm chế biến đầu tiên của Công ty Kẹo Norman Breakey năm 1940 của người Canada.

+ Canada là nước đầu tiên xử dụng vệ tinh viễn thông cho các dịch vụ thương mại. Vệ tinh đầu tiên được Canada phóng lên không gian năm 1972 có tên là Anik - 1.

+ Về điện ảnh, hiện nay người ta có thể chiếu hình trên những bức màn cao 6 tầng nhà. Ðây là phát minh của Canada có tên là Imax tại Hội Chợ Quốc Tế năm 1967.

+ Giây fermeture (zipper) để thay thế cúc áo, cúc quần, hiện đang được xử dụng trên khắp thế giới là phát minh của Canada năm 1925 tại thị trấn St Catherines, tỉnh bang o­ntario.

Những Ðặc Ðiểm Khác Nhau và Giống Nhau Giữa Canada và Mỹ.

+ Tỉnh bang Québec là cái nôi đào tạo nhân tài Canada. Phần lớn các lãnh tụ cao cấp điều hành guồng máy chính trị kinh tế Canada đều xuất thân tại đây và ảnh hưởng văn hóa Pháp còn khá mạnh. Do đó cộng đồng dân Canada nói tiếng Pháp đã nhiều lần vận động, trong các năm 1983, 1997, thành lập vùng tự trị Québec nhưng không thành công.

+ Do ảnh hưởng Hiệp Ước Tự Do Mậu Dịch Bắc Mỹ (NAFTA) bao gồm Canada, Hoa Kỳ và Mễ Tây Cơ, đến thăm viếng đất nước Canada nơi đâu du khách cũng thấy những công ty đa quốc gia đặc biệt của Mỹ xuất hiện. Về khách sạn như Holiday Inn, Quality Inn, Hilton, Confort Inn, Econo lodge; về thức ăn nhanh như Mc Donald's, Burger King, Wenny's, Pizza; về cửa hàng bách hóa như Wal-Mart, Sears, K' Mart, Giant, Toys R' Us; về xe hơi như Ford, Renault, Saturn, Chevrolet, Honda, Volvo, Nissan; về các hãng xăng như Shell, Sunoco, Esso v.v… Tất cả những hình ảnh này tạo cho những du khách từ Hoa Kỳ sang Canada có cảm tưởng như đang sống trên đất Mỹ.

+ Ðiểm khác biệt giữa Canada và Hoa Kỳ là hệ thống đo lường: Ðo chiều dài, Canada xử dụng đơn vị thập phân mét (meter) mà ta gọi là thước tây. Trên các hệ thống xa lộ xuyên bang hoặc tiểu bang và trên toàn quốc, chiều dài tính theo cây số (kilomètre) thay vì dặm (mile) như Mỹ. Ðo đó xe hơi lưu hành tại Canada, đồng hồ ghi theo cây số thay vì dặm. Về dung tích (capacity), Canada xử dụng hệ thống lít (Litre) thay cho pint hoặc gallon. Tại những cây xăng, người ta bán xăng theo lít thay vì gallon.

+ Ðiểm đặc biệt trên toàn hệ thống xa lộ Canada: Tại ranh giới phân chia giữa các thành phố đều có bảng ghi tên của tỉnh bang, tên của thành phố và dân số mà bạn sắp tới. Thí dụ khi lái xe vào thành phố Missisauga, du khách sẽ nhìn thấy bảng: o­ntario trên cùng (tên tỉnh bang); Missisauga (tên thành phố) ở giữa và Dân số (Population): 575.000 dưới cùng. Những con số này được thay đổi mỗi năm, đồng thời cho du khách hình dung được đây là thị trấn hoặc thành phố lớn hay nhỏ, cư dân bao nhiêu.

+ Ðặc điểm khác của Canada với Mỹ: Về trợ cấp xã hội và y tế Canada đứng đầu thế giới, người dân Canada rất tự hào về điểm này. Chính quyền Canada rất quý trọng trẻ em, vì đất quá rộng mà người rất thưa (trên 31 triệu dân sống trên lãnh thổ gần 10 triệu cây số vuông), đàng khác các bà lại không chịu sanh! Chính quyền khuyến khích thưởng tiền cho các bà mẹ khi sanh và còn ân cần nhắc người dân với những khẩu hiệu bằng điện tử vắt ngang xa lộ liên bang như: "Children are precious. Keep them safe in their seat belts" hoặc "Your Children are precious. Use seat belts correctly." (Con cái quý vị rất đáng quý. Hãy giữ chúng an toàn trong ghế ngồi).

+ Trong khi đó, tạp chí Maclean's số đặc biệt về giáo dục đại học cho biết: Trong thời gian 7 năm (1989 - 1996) đã có trên 35,000 nhân tài của Canada bỏ sang sống tại Hoa Kỳ. Nhân tài nói đây là bác sĩ, kỹ sư, khoa học gia v.v... Có người đã so sánh nước Mỹ khác nào thỏi nam châm thu hút nhân tài khắp thiên hạ, Hoa Kỳ dụ dỗ họ bằng việc làm tốt, lương bổng hậu và tương lai bảo đảm, hơn nữa có môi trường thuận lợi để nghiên cứu phát triển tri thức.

***

Với bài Giới Thiệu Ðất Nước Canada trên đây, hôm nay chúng tôi đã mời Quý độc giả lên đườùng tham quan những nét đại cương về Canada, để quý vị có một cái nhìn tổng quát nhưng tương đối đầy đủ về đất nước xinh đẹp này, mà tháng 6 năm 1999 vừa qua, Liên Hiệp Quốc đã xếp Canada đứng đầu 175 quốc gia trên thế giới là nơi êm đềm hạnh phúc đáng sống nhất. Kỳ tới chúng tôi xin kính mời quý độc giả tiếp tục lên đường tham quan Thác Niagara, một Kỳ Quan thiên nhiên của nhân loại, với những chi tiết rất mới lạ kỳ thú, mỗi năm thu hút hàng chục triệu du khách khắp thế giới.

Nền kinh tế Canada  


Bản đồ Canada

A. Vài nét về Canada

Vị trí địa lý: Nằm ở phía Bắc châu Mỹ.

Diện tích: 9.970.610 km2 (lớn thứ 2 trên thế giới)

Dân số:  32.532.232 người (tính đến 5-2006)

Ngôn ngữ: Tiếng Anh và tiếng Pháp

Đơn vị tiền tệ: Đồng Canadian dollar (CAD)

Nhà lãnh đạo Kinh tế hiện nay: Thủ tướng Stephen Harper
 

Thác Niagara, một thắng cảnh ở Canada

B. Nền kinh tế Canada

Canada là một trong những nền kinh tế thịnh vượng nhất trên thế giới và là thành viên của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) và nhóm G8. Canada có một nền kinh tế thị trường tự do tương đối giống Hoa Kỳ. Sau cuộc khủng hoảng tài chính thế giới, trong thập kỷ qua, nền kinh tế Canada phục hồi nhanh với tốc độ tăng trưởng khá ấn tượng là nhờ cơ sở của nền kinh tế này khá vững chắc, cắt giảm thuế mạnh và khu vực kinh doanh có sức cạnh tranh ngày càng cao.

Mặc dù trong cơ cấu kinh tế, khu vực dịch vụ rất phát triển với ba phần tư dân số làm việc trong lĩnh vực này, song khu vực nông nghiệp, lâm nghiệp và khai khoáng vẫn đóng vai trò quan trọng. Canada có trữ lượng tài nguyên thiên nhiên lớn và phong phú gồm khí đốt, dầu lửa, vàng, uranium, kẽm, nhôm, chì, nicken và gỗ.  

Tăng trưởng GDP: Mức tăng GDP thực tế của Canada trong những năm gần đây dao động trong khoảng từ 2 đến 3,5%. Năm 2002, tăng trưởng GDP thực tế của Canada đạt 3,4%, cao hơn mức 2,2% của Hoa Kỳ. Năm 2003, mức này giảm xuống 2% do một loạt các cú sốc bất ngờ như dịch bệnh SARS, dịch bệnh bò điên và đồng dollar Canada tăng giá ảnh hưởng tới xuất khẩu. Tuy nhiên nhờ cơ sở kinh tế vững, tỷ lệ lãi suất thấp, môi trường kinh tế toàn cầu thuận lợi, và đặc biệt nền kinh tế Hoa Kỳ tăng trưởng tốt, nên năm 2004 nền kinh tế Canada lại tăng ở mức 2,7% và năm 2005 tăng 2,9%. Năm 2005, GDP của Canada đạt 1.035 tỷ USD, thu nhập bình quân đầu người là 34.000 USD.

Lạm phát: Trong vòng 5 năm qua, lạm phát giá tiêu dùng luôn được duy trì trong khoảng 1% - 3%; chỉ riêng vài tháng cuối năm 2003, chỉ số lạm phát vượt ra ngoài giới hạn 3% là do một số yếu tố tăng đột ngột như phí bảo hiểm ô tô, giá năng lượng và một số yếu tố đầu vào của sản phẩm tăng giá. Tuy nhiên, sau đó lạm phát đã trở lại mức giới hạn do các yếu tố trên bớt căng thẳng và đồng dollar Canada tăng giá so với dollar Hoa Kỳ. Năm 2005, tỷ lệ lạm phát là 2,2%.
 

Quang cảnh Toronto

Thương mại: Canada là một trong số ít các nền kinh tế trên thế giới xuất khẩu ròng năng lượng nhờ vào trữ lượng khí đốt và dầu lớn thứ hai trên thế giới. Canada cũng là một trong số các nhà xuất khẩu nông sản quan trọng nhất trên thế giới, xuất khẩu chủ yếu là lúa mì và các loại hạt khác. Khu vực nông nghiệp, khai thác và chế biến khoáng sản của Canada phụ thuộc nhiều vào thương mại quốc tế, đặc biệt là thương mại với Hoa Kỳ. Việc ký Hiệp định Tự do Thương mại với Hoa Kỳ năm 1989 và tham gia Hiệp định Tự do Thương mại Bắc Mỹ (NAFTA) năm 1994 đã làm cho hoạt động thương mại và hội nhập kinh tế của Canada tăng nhanh.
 
Tổng kim ngạch mậu dịch: Năm 2005 xuất khẩu đạt 364,8 tỷ USD, nhập khẩu là 317,7 tỷ USD.

Xuất khẩu chủ yếu sang: Hoa Kỳ (chiếm tỷ lệ 84,1%), Nhật Bản (2,1%), Anh (1,8%) (năm 2005).

Nhập khẩu chủ yếu từ: Hoa Kỳ (chiếm tỷ lệ 57,5%), Trung Quốc (7,4%), Mexico (3,8%) (năm 2005).

Cán cân thanh toán: Sau những thâm hụt trong thập niên 90, tài khoản vãng lai của Canada đã được cải thiện rất nhiều và bắt đầu thặng dư 0,3% GDP vào cuối năm 1999; mức thặng dư này liên tục tăng trong những năm tiếp theo lên 2% GDP năm 2003 và đến quý I năm 2004 là 3% GDP. Năm 2005 đạt 24,96 tỷ USD.

Dự trữ ngoại tệ và vàng: 33,03 tỷ USD (năm 2005).

Tỷ lệ thất nghiệp: Năm 2005 là 6,8% trên tổng số lực lượng lao động là 16,3 triệu người.

Nợ nước ngoài: Nhờ thặng dư tài khoản vãng lai và cán cân chi tiêu ngân sách được cải thiện, nên nợ nước ngoài ròng của Canada tính theo GDP hiện ở mức thấp nhất kể từ thập niên 50, từ mức 44% GDP năm 1993 xuống còn dưới 17% GDP năm 2003 (thấp hơn Hoa Kỳ). Trong thời gian tới, nợ nước ngoài của Canada được dự tính sẽ tiếp tục giảm. Đến 30-11-2005 nợ nước ngoài của Canada là 439,8 tỷ USD.
 

Thành phố Montreal
 

Cảng Montreal

Chi tiêu ngân sách: Nhờ công tác quản lý chi tiêu ngân sách chặt chẽ trong vòng 10 năm qua, nên giờ đây Canada đã ghi được kỷ lục 6 năm liền thặng dư ngân sách – thành tựu duy nhất trong nhóm G8. Thặng dư ngân sách liên bang trong năm tài chính 2002-2003 là 7 tỷ dollar Canada.

Chính sách tiền tệ: Kể từ năm 1991, Chính phủ Liên bang và Ngân hàng Canada duy trì được giới hạn mục tiêu lạm phát đã đề ra. Giới hạn mục tiêu này đang giảm dần xuống mức hiện nay là 1% - 3%. Chính phủ cam kết duy trì một môi trường lạm phát thấp và ổn định, giúp cho chính sách tiền tệ đóng góp ở mức tích cực nhất vào việc mở rộng kinh tế một cách bền vững; điều này dẫn tới khả năng giảm tỷ lệ thất nghiệp và tăng năng suất.

Triển vọng trung hạn: Tăng trưởng GDP trung bình thực tế dự đoán khoảng 3,1% trong giai đoạn 2006-2009. Lạm phát trung hạn được dự đoán sẽ tiếp tục được neo ở mức giữa giới hạn mục tiêu lạm phát của Ngân hàng Canada là khoảng 2%.

Cải cách cơ cấu: Từ đầu thập niên 90 tới nay, Canada đã tiến hành một loạt các cải cách cơ cấu nền kinh tế trong lĩnh vực chi tiêu ngân sách, thuế, lao động, phúc lợi xã hội, thương mại, tài chính… nhờ đó đã tạo ra sự tăng trưởng ổn định và bền vững như hiện nay. Một số ví dụ điển hình về cải cách kinh tế như:

Chi tiêu ngân sách: Năm 1994, Chính phủ Liên bang quyết tâm giảm và xóa bỏ dần thâm hụt ngân sách vốn đã tồn tại hơn hai thập niên. Các mục tiêu cắt giảm thâm hụt ngân sách được thiết lập và biện pháp cắt giảm được thực hiện kiên trì để đạt được mục tiêu. Kết quả là sau 4 năm, Chính phủ Liên bang đã giảm được 38,5 tỷ dollar Canada thâm hụt ngân sách và việc giảm thâm hụt đi vào tiến trình ổn định.

Cải cách thuế: Canada tiến hành những cải cách quan trọng về hệ thống thuế trong suốt thập niên 90 tới nay. Ví dụ, năm 1991, thuế dịch vụ và hàng hóa (GST) được áp dụng thay cho thuế doanh thu dành cho nhà sản xuất vốn đã được áp dụng từ năm 1924. Năm 2000, Chính phủ Liên bang thực hiện cắt giảm thuế lớn nhất trong lịch sử. Kế hoạch giảm 100 tỷ dollar Canada trong vòng 5 năm là kế hoạch cải cách thuế quan trọng nhất trong lịch sử.

Tư nhân hóa: Tư nhân hóa trong lĩnh vực giao thông vận tải (hãng Hàng không Canada, hãng Tàu hỏa CN Rail…) từ năm 1988 đến 1996 và một số tập đoàn lớn trong các lĩnh vực khác không chỉ làm tăng khả năng cạnh tranh của các tập đoàn này mà còn đem lại hơn 10 tỷ dollar Canada cho ngân sách của Chính phủ nhằm giải quyết các ưu tiên về ngân sách và trả nợ.(SNV)



 Bản để in  Lưu dạng file  Gửi tin qua email  Thảo luận


Những nội dung khác:




Lên đầu trang

     Tìm kiếm 

     Tin mới nhất 
Không khiếp nhược nịnh hót TQ như CSVN, Philippines tính mua vũ khí tấn công chiến lược nội địa TQ
Nỗi nhục quóc thể thời đại CSVN: hàng loạt công dân CHXH trộm cướp trên thế giới bị bắn giết
Ukraine không châp nhận đình chiến quyết đánh đến cùng gần 1 triệu thanh niên Nga bị tiêu diệt, Nga ráo riết tuyển mộ thanh niên VN đưa ra làm bia đỡ đạn
Nữ sinh ca sĩ trẻ gốc Quảng Nam hát nhạc VNCH tuyệt vời có một không hai - Quảng Nam có gì đẹp?
Nữ sinh Đà Nẵng đăng quang Hoa Hậu Quốc Tế _ Đại học Duy Tan Đà Nẵng xếp hạng top đại học VN Tốt nhất Thế giới liên tuc 5 nămTop- đại học VN theo QS World University Rankiing top tất cả đại học V
Tàu cá ngư dân Quảng Ngãi bịTQ đánh đập dã man hàng chục dân VN thuong tich trên biển đã về đến đất liền
Chiến sự Ukraine ngày 930: Thủ đô Moscow Nga bị tấn công lớn nhất, nổ cháy, khóc la khói lửa khắp thủ đô
Ukraine tiến tấn công quy mô lớn nhằm vào Nga
Thực tập sinh, du học sinh CSBK tại Nhật Bản ăn trộm về cho gia đình để trả tiền hối lộ được đi
Ukraine mang quân giải phóng Nga lần đầu tiên kể từ đệ nhị thế chiến đất Nga bị Xâm chiếm
Người gốc Hoa kiều cháu thái thú Tô Định làm tổng bí thư
Cựu thiếu Mỹ úy William Calley bị kết án trong vụ thảm sát Mỹ Lai chết ở tuổi 80
Thuở trời đất nổi cơn cát bụi, Gái Việt Nam nhiều nỗi truân chuyên.
Nạn kỳ thị chủng tộc người Á Châu tại Mỹ

     Đọc nhiều nhất 
Nữ sinh Đà Nẵng đăng quang Hoa Hậu Quốc Tế _ Đại học Duy Tan Đà Nẵng xếp hạng top đại học VN Tốt nhất Thế giới liên tuc 5 nămTop- đại học VN theo QS World University Rankiing top tất cả đại học V [Đã đọc: 234 lần]
Nữ sinh ca sĩ trẻ gốc Quảng Nam hát nhạc VNCH tuyệt vời có một không hai - Quảng Nam có gì đẹp? [Đã đọc: 161 lần]
Ukraine không châp nhận đình chiến quyết đánh đến cùng gần 1 triệu thanh niên Nga bị tiêu diệt, Nga ráo riết tuyển mộ thanh niên VN đưa ra làm bia đỡ đạn [Đã đọc: 149 lần]
Không khiếp nhược nịnh hót TQ như CSVN, Philippines tính mua vũ khí tấn công chiến lược nội địa TQ [Đã đọc: 130 lần]
Nỗi nhục quóc thể thời đại CSVN: hàng loạt công dân CHXH trộm cướp trên thế giới bị bắn giết [Đã đọc: 128 lần]

Trang chủ :: Tin tức - Sự kiện :: Website tiếng Việt lớn nhất Canada email: vietnamville@sympatico.ca :: Bản sắc Việt :: Văn hóa - Giải trí :: Khoa học kỹ thuật :: Góc thư giãn :: Web links :: Vietnam News in English :: Tài Chánh, Đầu Tư, Bảo Hiểm, Kinh Doanh, Phong Trào Thịnh Vượng :: Trang thơ- Hội Thi Nhân VN Quốc Tế - IAVP :: Liên hệ

Bản quyền: Vietnamville
Chủ Nhiệm kiêm Chủ Bút: Tân Văn.